Mardiye’dekinde ise, Nefs-i Küll olarak tasarruf edendir!.. Burası 7’lerin, 4’lerin makâmıdır. Yedi kutub, dört kutub, Nefs-i Mardiye düzeyindedir, Nefs-i Küll olarak... Onlara 7’ler derler, yedidir ama yedisi birdir. Yedi kişidir onlar, ama aslında yedisi de birdir. Yedi ayrı Nefs’tir, fakat BİR bilinçtir...
Nefs-i Mardiye sahipleri, “fetih” sahibidir. Nefs-i Mutmainne’de ve Nefs-i Radiye’de “keşif” vardır. Onların ilimleri İlmi Bâtın’dır. Kalp gözü açıklığı denen, varlığın birtakım sırlarına vâkıf olma hâli vardır. Mardiye Nefs sahibinde fetih vardır; kendilerinde yaşanılan ilim, İlmi Ledünn’dür!..
“Evliyaya eğri bakma! Kevn-i mekân elindedir” beyiti, Mardiye Nefs durumundaki Evliyaullâh içindir...
Mutmainne’deki, Velî’dir.
Radiye’deki, Velî-i Mükemmel’dir.
Mardiye’deki, Velî-i Kâmil’dir.
Sâfiye’deki Evliyaullâh ise “Ulül Azm” olarak bilinir, belli bir görevi olan bu zevât ya “Müceddid”dir; “Gavs”tır ya da Kutb-ul Aktab veya Kutb-ul İrşâd’dır!
“Mardiye”, Sıfat mertebesidir, dedik. İlâhî vasıflarla vasıflanmış kişidir...
“Mutmainne” ve “Radiye”, “Velâyeti Suğra”dır.
“Mardiye”, “Velâyeti Kübrâ”dır. Enbiyâ velâyetinin kemâlâtından hisse alınır. BakâBillâh mertebesidir! Bu mertebeden evvel kimsede İlmi Ledünn olmaz!
Bir de “Velâyeti Uzmâ” vardır... Bu, “Müferridûn”un ve Rüesa’nın velâyetidir... Bu velâyet mertebesi, Velâyeti Kübrâ’nın üst sınıfıdır; fakat Velâyeti Ulyâ’nın kapasitesine de sahip değildir.
“Velâyeti Uzmâ”, “Ferdiyet” makâmında olanların velâyetidir. Bunlar, Gavs’ın tasarruf dairesinin dışındadırlar. “Gavsiyet” görevini yüklenecek kemâlâta sahiptirler, fakat “Gavs” bir tane olduğu için bunlar, Gavs’ın dışındaki kişilerdir.
“Velâyeti Kübrâ”dan sonra bir de “Velâyeti Ulyâ” vardır! Bu da “Sâfiye nefs” bilincinin velâyetidir...
Mardiye’den sonra, “Sâfiye” gelir. Nefs’in tam bir Öz yaşam hâlidir... “Halife” durumunda olan kişidir... İnsan-ı Kâmil, Gavs, Kutb-ul Aktab ve Kutb-ul İrşâd bu mertebedeki şahıslardır!
“Velâyeti Ulyâ”, “Mele-i Â’lâ” velâyetidir. Yüksek dereceli bazı melâikenin velâyetidir...
“Gavs”ın emrinde, yanında iki arkadaşı vardır. Bunlardan Dünya’nın idaresi ile görevli yardımcısı; “Kutb-ul Aktab”dır. Aynı zamanda Ricali Gayb = Manevî görevliler ordusunun başıdır. Gavs olmadığı zamanda, Ricali Gayb ordusunda başkanlık eden, Kutb-ul Aktab’dır... Gavs’ın solundadır.
Gavs’ın sağında, Kutb-ul İrşâd vardır...
Kutb-ul İrşâd, âlemlerden gelen feyzi insanlığa dağıtır. Kutb-ul İrşâd, Dünya işlerine karışmaz. Dünya’da olacak olaylara, yani insanların kişisel durumu ile ilgili işlere karışmaz.
Âlemden gelen feyzi, yani bulunduğu devir içinde çeşitli burçlardan gelen kozmik ışınımı gereken kişilere kanalize ederek onlarda belli bir bakış açısını oluşturur.
Kutb-ul İrşâd’ın vazifesi, gelen manevî feyzi gerekli olan kişilere ve yerlere dağıtmaktır. Onun görev alanı Kutb-ul Aktab başkanlığındaki Ricali Gayb’dan tamamen başkadır...
Kutb-ul İrşâd’ın emrinde de kutublar vardır... Kutb-ul Aktab’ın da emrinde kutublar vardır...
Kutb-ul İrşâd’ın emrindeki kutublar, irşâd kutublarıdır. Bunlar, yetişmesi imkân dâhilinde olan kişilerin yetişmesi için gerekli olan feyzi de dağıtır.